San Franġisk t’Assisi

Xi tfisser li tkun fqir? Ħu l-opportunità biex tiddiskuti mat-tfal il-kwistjoni tal-faqar fuq żewġ livelli: i) l-għarfien li l-faqar hija problema li ħafna pajjiżi madwar id-dinja għadhom qegħdin qed jiffaċċjaw, u li nies li jgħixu fil-faqar ma jaffordjawx jixtru x’jieklu, li jkollhom dar diċenti fejn joqogħdu u lanqas ikunu jistgħux jixtru ħwejjeġ u mediċini li jkollhom bżonn; ii) ma’ tfal akbar, tisat’ tħeġġiġhom ifittxu dwar pajjiżi li għandhom rata għolja ta’ faqar.

F’dinja li donnha qegħda kontinwament f’tellieqa għal kull xorta t’akkwist materjali, qatt mhu kmieni wisq biex tibda tgħallem lit-tfal l-apprezzament ta’ ħajja aktar sempliċi. Tista’ trawwim il-virtù tal-faqar fit-tfal billi:

• tgħinhom isiru aktar konxji li biex itejbu l-immaġni tagħhom mal-oħrajn mhux bilfors tfisser li tixtri ħwejjeġ u affarijiet ogħljin;
• tispjegalhom ma jarmux affarijiet li għadhom jaħdmu jew għadhom tajbin;
• turihom kif jistgħu kemm jista’ jkun ma jarmux ikel iżda jitgħallmu jagħmlu użu mill-fdalijiet tal-ikel;
• tgħallimhom ma jkunux fitti fl-ikel li jieklu.

Ma’ tfal akbar tista’ titkellem magħhom, b’mod sempliċi, fuq kif jistgħu jagħmlu użu aħjar tal-ftit flus li jingħataw.

L-imħabba ta’ San Franġisk għall-ħolqien tħeġġiġna napprezzaw l-ambjent tagħna aktar u li noqogħdu attenti nipproteġu r-riżorsi naturali u s-sbuħija tan-natura li ħalaq Alla. Dan li spira lil Papa Franġisku jikteb fuq il-ħarsien tad-“dar komuni” tagħna f’dokument tal-Knisja (li jissejjaħ Enċiklika) bit-titlu “Laudato Si’,” frażi meħuda mill-kitbiet ta’ San Franġisk.

F’ħafna sistemi edukattivi, it-tfal qed jiġu mgħallma dwar l-importanza li nieħdu ħsieb l-ambjent. Attitudnijiet mgħallma fl-iskola, iżda, jeħtieġ li jiġu ssapportjati, inkoraġġiti u mgħixa fid-dar. Inkoraġġixxi s-separazzjoni tal-iskart. Ibża’ għall-ilma u għall-elettriku, billi, per eżempju, tagħlaq il-vit waqt li taħsel snienek u li titfi t-televiżjoni meta m’hemm ħadd jara. Tużax il-karozza meta tista’ timxi. Erġa’ uża affarijiet bħal kartun għall-krafts u attivitajiet oħra.

Il-Franġiskani għandhom id-drawwa – sa minn żmien San Franġisk stess – li jsellmu lil xulxin bil-frażi “Pax et Bonum” (Paċi u Saħħa). Staqsi lit-tfal dwar x’jiġihom f’moħħhom meta jisimgħu l-kelma “Paċi.” Xi nkunu qegħdin infissru meta lejn l-aħħar tal-Quddiesa nagħtu l-paċi lil xulxin, u meta fl-aħħar il-qassis jgħidilna: “Morru fil-Paċi ta’ Kristu”? Dawn il-mistoqsijiet jistgħu ikunu t’għajnuna għat-tfal l-aktar meta jinqala’ l-ġlied fil-familja u mal-ħbieb. Tista’ tagħmel poster bil-kliem “Paċi u Saħħa,” imżejjen bi stampi tal-ħolqien.

Waqt il-ħin tat-talb mal-familja, ħeġġeġ lit-tfal jifformulaw it-talba tagħhom ta’ tifħir u ringrazzjament lil Alla għall-ħolqien: għax-xemx, għall-qamar, għar-riħ, għax-xita, għall-għasafar u għat-tisfir tagħhom, għall-fjuri u għall-kuluri u għall-irwejjaħ differenti tagħhom. Din, fil-fatt, hi t-tip ta’ talba fl-ispirtu tat-talba Franġiskana! Wara kanta innu ta’ tifħir lil Alla.