Inkunu dixxipli

23 Ħadd ta' Matul is-Sena Ċ

Forsi l-kelma li tispikka l-iktar mill-evanġelju tal-llum hija l-kelma “obgħod”. Il-kelma Griega oriġinali hija μισεω (mīséō) – u t-tifsiriet tagħha ivarjaw min “sfavur”, “ma taħmilx”, u “ma tatix każ”. Min dan l-aspett, sabiex nifhmu sew it-tifsira ta’ din il-kelma bil-mod ta’ kif qiegħed jużaħa Ġesù, għanna bżonn nifhmu l-kuntest. Fl-evanġelju ta’ din il-ġimgħa nsibu lil Ġesù jagħti parir lid-dixxipli tiegħu. Il-mistoqsija li qiegħed jirrispondi hi: “xi jfisser li wieħed ikun dixxiplu?”. Xi jfisser li aħna nkunu dixxipli veri ta’ Ġesù? Jeħtieġ li aħna nobgħodu lil dawk li nħobbu? Xejn min dan. Ikun kontradittorju ħafna min-naħa ta’ Ġesù, li kieku ordnalna nħobbu u nobgħodu fl-istess ħin!  

Fil-parti aħħarija tas-silta, Ġesù juża parabbola. Hu jitkellem fuq dak “il-bniedem [li] beda jibni u ma kellux il-ħila jkompli sal-aħħar”. Hawnhekk, Ġesù għandu f’moħħu nies li huma dixxipli tiegħu (u possibbilment anke dawk li mhumiex) iżda li ħajjithom mhijiex awtentika. Is-sisien tagħha mhumiex b’saħħithom biżżejjed – jiġifieri, mhumiex primarjament mibnija fuq Alla. Is-sisien jistgħu ma jkunux b’saħħithom biżżejjed għal bosta raġunijiet – iżda hawnhekk Ġesù qiegħed jirreferi għal tip ta’ aġir partikulari, wieħed li hu komuni ħafna magħna l-bnedmin. Dan huwa aġir li aħna suxxettibbli hafna għalih iżda li jxekkel ir-relazzjoni tagħna ma’ Ġesù (u allura, is-sħuħija tagħna). Dan l-aġir, fi ftit kliem, hu t-tendenza tagħna li nintrabtu ma ċertu affarijiet jew nies b’mod estrem. Il-filosofu, teologu, u mistiku Ġermaniż, Meister Eckhart tkellem u rrifletta ħafna fuq din il-ħaġa. Hu magħruf għall-kliem tiegħu li jgħid: “kulma jitolbok Alla hu li toħroġ minnek innifsek – sabiex tħalli lil Alla ikun Alla fik!”. Huwa eżattament dan li qiegħed ifisser Kristu meta jgħid “min jiġi għandi ma jistax ikun dixxiplu tiegħi jekk ma jobgħodx lil missieru u ’l ommu u lil martu u lil uliedu, ’l ħutu subien u bniet, u saħansitra lilu nnifsu”. Sabiex inkunu dixxipli veri ta’ Ġesù, jeħtieġ li aħna “noħorġu minna nfusna”. Dan ifisser li ma nħallu xejn jiġi bejnietna u bejn ir-rieda t’Alla. Xejn mhu iktar prezzjuż minn dak li jrid Alla – kemm dawk li nħobbu, u anke ħajjitna stess.

Dan kollu jista’ forsi jinstema u jinħass xi ftit estrem u tiranniku. Għal liema raġuni Alla, li hu l-imħabba nnifisha, jordnalnha biex nippreferuħ fuq il-bnedmin ħbiebna? Ġesù ma jgħidilniex li meta nħobbu lilu, inkunu qiegħdin inħobbu lill-oħrajn? 

Huwa kruċjali nifhmu li Alla ma jordnalniex biex inħobbu lilu iktar, b’mod u intenzjoni li hija kompetittiva. Alla huwa l-imħabba innifisha, u l-imħabba mhijiex esklussiva, iżda inklussiva. Apparti minn hekk, Alla m’għandux bżonn l-imħabba tagħna. Huwa aħna li għanna bżonn inħobbuħ! Dan għaliex, nistgħu inħobbu lill-oħrajn (ikunu min ikunu) b’mod veru, biss jekk aħna nkunu kapaċi bħalma jħobbhom Alla. Sabiex inkunu kapaċi nħobbu bħalma jħobb Alla, jeħtieġ li aħna nkunu ħaġa waħda miegħu! Fi kliem ieħor, nistgħu nħobbu lil oħrajn verament, biss jekk ikollna l-imħabba t’Alla ġo fina. Kif jista jkollna l-imħabba t’Alla ġo fina, jekk hemm affarijiet li qed jidħlu bejnietna u bejn Alla? Kif nista’ nkun ħaġa waħda m’Alla, jekk inħobb lil ħajti iktar minn Alla? Kif nista’ nkun ħaġa waħda m’Alla, jekk jien marbut/a mal-flus, mal-karriera, mal-ambizzjonijiet, mar-reputazzjoni, iktar milli jien marbut/a m’Alla? Meta tħobb verament lil xi ħadd, ma tqis l-ebda min dawn l-affarijiet bħala iktar prezzjużi. Kulmeta nħobbu xi ħaġa iktar minn Alla, inkunu qegħdin nagħmlu idoli. Dan jagħmilna skjavi ta’ xi ħaġa temporanja, jiġifieri xi ħaġa li, xi darba jew oħra, għad tispiċċa – jagħmel sens li nkun tant marbut/a ma ħaġa bħal din? Jagħmel sens li wieħed jakkwista d-dinja kollha iżda jitlef ruħu?

Il-kelma “adorazzjoni” tiġi mil-kelma “nadura” – kif għandu jkun, aħna naduraw dak li jistħoqqlu adorazzjoni. Hemm xi ħaġa ta’ valur ogħla minn Alla – minn dak li ħalaq kollox, inkluż lilna nfusnha? U kemm hi ħaġa sabiħa li nifhmu, fl-ahhar, li meta nħobbu lil Alla mingħajr xkiel inkunu nistgħu nħobbu lill-oħrajn bl-ikbar imħabba – bl-imħabba t’Alla stess!

“l-imħabba perfetta ma tqisx, m’għandiex iktar jew inqas, m’għandiex livelli, għaliex hija waħda. Dan ifisser, li meta persuna tħobb lil Alla iktar minn xi bniedem, din tkun qed taġixxi b’mod tajjeb, iżda mhux b’mod perfett. L-imħabba perfetta hija Alla, l-għajn ta’ imħabbitna” – Meister Eckhart

Qari mill-Evanġelju skont San Luqa (Lq 14, 25-33)

F’dak iż-żmien, kotra kbira ta’ nies kienet miexja ma’ Ġesù. Hu dar lejhom u qalilhom: “min jiġi għandi ma jistax ikun dixxiplu tiegħi jekk ma jobgħodx lil missieru u ’l ommu u lil martu u lil uliedu, ’l ħutu subien u bniet, u saħansitra lilu nnifsu. Min ma jerfax salibu u jimxi warajja ma jistax ikun dixxiplu tiegħi. Għax min minnkom ikun irid jibni torri u ma joqgħodx bilqiegħda biex l-ewwel nett iqis in-nefqa, ħalli jara għandux biżżejjed biex iwassal sal-aħħar? Għax jekk jiġrilu li jqiegħed is-sisien biex imbagħad ma jkunx jista’ jtemm il-bini, kull min jarah jibda jwaqqgħu għaċ-ċajt u jgħid: “Dan il-bniedem beda jibni u ma kellux il-ħila jkompli sal-aħħar”. Jew liema sultan, li jkun sejjer jagħmel gwerra kontra sultan ieħor, ma joqgħodx l-ewwel bilqiegħda biex jara jekk jistax b’għaxart elef raġel iħabbatha ma’ min ġej għalih b’għoxrin elf ruħ? Għax inkella, meta l-ieħor ikun għadu ’l bogħod, ikollu jibgħatlu ambaxxata biex jitolbu l-ftehim għall-paċi. Hekk ukoll ħadd ma jista’ jkun dixxiplu tiegħi jekk ma jitlaqx ġidu kollu”.

Il-Kelma tal-Mulej
Tifħir lilek Kristu

Istruzzjonijiet u għan

  1. Aqra sew l-Evanġelju biex issir aktar familjari miegħu.
  2. Staqsi lilek innifsek: kemm verament inħobbu lil Alla jien? Hemm xi ħaġa li forsi nippreferi fuq Alla – forsi xi ħaġa li jien marbut/a magħha iktar m’jien marbut/a m’Alla (i.e., ma l-imħabba innifisha)? 
  3. Li tħobb lil Alla ifisser li tħobb lil l-imħabba innifisha. Tfisser, allura, li tħobb lil oħrajn. Maħniex imsejħin biex inħobbu lil Alla “iktar”, iżda biex inħobbu bħal Alla. Biex wieħed iħobb bħal Alla jeħtieġ li ikun ħaġa waħda m’Alla. Irrifletti ftit fuq dan. Ħu ftit ħin biex tifhem li l-imħabba għal Alla u għal l-oħrajn mhijiex waħda kontradittorja.
  4. Flimkien bħala familja sibu ħin u post biex taqraw dan l-Evanġelju. L-ambjent jgħin ukoll, għalhekk qabel ma tibdew, fejn ser tiltaqgħu ppreparaw:
    i. Bibbja bil-qari minn San Luqa (Lk 14:25-33)
    ii. Xemgħa
    iii. Il-mejda fejn hemm il-Bibbja, miksija bi drapp aħdar
    iv. Computer/laptop bil-qari u clips
  5. Mur fil-parti tat-tfal skont l-etajiet u għamilha flimkien magħhom
  6. Addatta din il-parti skont kif hemm bżonn, tiddejjaqx tkun kreattiv 😊

Tafu xi tfisser li nkunu dixxipli ta’ Ġesù? Fl-evanġelju ta’ din il-Ġimgħa, Ġesù jispjegalna dan – jispjegalna xi tfisser li aħna nkunu dixxipli veri t’Alla. 

  • Li tkun dixxiplu ta’ Ġesu mhux dejjem faċli – jirrekjedi ħafna ħin u prattika.
  • Bibbja
  • Pinna
  • Flip chart
  • Marker

Iftaħ billi tgħid: għandi mistoqsija, min minnkom jaf jagħmel hekk (ara il-punt li jmiss):

Uri lit-tfal kapaċità li għandek li taf li ħafna tfal m’għandhomx. Xi eżempji jinkludu: tisfir, użu ta’ yo-yo, strument mużikali, eċċ. It-tip ta’ kapaċità li tagħżel għandha tkun waħda li wieħed jista’ jitgħallem.  

Ftit minna (forsi ħadd) ma jaf jagħmel dak li qed nagħmel jien, hux? Għaliex taħsbu li dan hu l-każ? Għax ma tgħallimtux kif? Hmm. Allura, x’irid jiġri sabiex intkom titgħallmu dak li qed nagħmel?

Iva! L-ewwel xi ħadd irid jurik kif tagħmilha din il-ħaġa. Imbagħad trid tipprattikaha biex titgħallem. Dan hu wieħed mill-modi kif nitgħallmu, le? U, l-ħaġa dwar meta nitgħallmu xi ħaġa hi li, meta nagħżlu li nqattgħu il-ħin nitgħallmu xi ħaġa, inkunu qed niffukaw il-ħin tagħna fuq xi ħaġa partikulari, u mhux fuq xi ħaġa oħra. Jekk irridu veru tajbin f’xi ħaġa, għandna bżonn inqattgħu ħafna ħin nitgħallmuha u nipprattikawha, mhux hekk? Dan ifisser li se jkollna inqas ħin biex nagħmlu affarijiet oħrajn, anke affarijiet li nieħdu gost nagħmlu, bħal li nqattgħu ħin mal-ħbieb jew nilgħabu – hemm bżonn nagħmlu sagrifiċċju. 

Fl-evanġelju tal-lum, Ġesù jgħidilna li jekk nixtiequ li jkollna l-kapaċitajiet li għandu hu, ser ikollna bżonn insibu ħafna ħin biex nipprattikaw u nitgħallmu dak li hu jgħallimna. Fil-fatt, Ġesù jgħidilnha li tant għandna bżonn ħin biex nipprattikaw, li mhux dejjem ser ikollna ħin għal affarijiet oħra, bħal li nqattgħu ħin mal-ħbieb u mal-familja. Li nagħmlu ħin għal Ġesù huwa kruċjali!

Fi ftit kliem, Ġesù qiegħed jgħidilnha li ma nistgħux semplicement “inkunu” dixxipli tiegħu – biex inkunu dixxipli veri iridu nipprattikaw. Il-ħaġa sabiħa hi li, meta nkunu dixxipli veri ta’ Ġesù, niskopru min verament aħna. Kull wieħed/a minna jixtieq isir jaf min hu/hi. Hawnhekk, staqsi lit-tfal: il-vuċijiet ta’ madwarkom – l-influwenzi f’ħajjitkom – kif qed jgħinukom tirrispondu din il-mistoqsija? Ikteb ir-risposti tat-tfal fuq flip-chart. Ir-risposti jistgħu ivarjaw minn: inti dak li tirċievi, dak li jgħidu l-oħrajn li inti, inti ekwivalenti tal-marki li ġġib, inti dak li tilbes, dak li tiekol, dak li taħseb, tħoss, jew tgħid, eċċ. 

Wara li tiddiskutu t’hawn fuq, għid xi ħaġa bħal: ir-raġuni għaliex l-ebda minnkom ma sibtu risposta sodisfaċenti għal din il-mistoqsija hija għaliex ħadd, qas aħna stess, ma nafu min aħna. L-unika mod biex insiru nafu min verament aħna hu billi nistaqsu lil dak li ħalaqna – lil Ġesù stess. Għalhekk il-Bibbja tgħidilna li r-risposta hi li nsiru nafu lil Ġesù. Biex inkunu nafu min verament aħna, għanna bżonn inkunu dixxipli vera. Li nkunu dixxipli vera se tkun esperjenza ta’ kuljum. Mhijiex ‘commitment’ ta’ darba. Għandna bżonn nibqgħu nipprattikaw. Però kull ġrajja tibda bl-ewwel pass! Ħadnieħ aħna l-ewwel pass? 


Listen to the song (i.e., watch form 0:40 – 4:32).

Radd tas-salib

Kulħadd jgħid talba żgħira fejn jistaqsi lil Ġesù sabiex jgħinna nifhmu iktar xi tfisser li tkun “dixxiplu” tiegħu, sabiex Ġesù jgħinna nsibu iktar ħin għaliħ, u sabiex jagħtina l-enerġija u l-paċenzja li għandna bżonn sabiex inkunu dixxipli. Nitolbu ukoll sabiex Ġesù jgħinna niskopruħ u niskopru lilna nfusnha, iktar u iktar!

Illum fl-Evanġelju ser nisimgħu lil Ġesù jispjega xi tfisser li aħna nkunu dixxipli veri tiegħu. 

  • Li wieħed ikun dixxiplu ta Ġesù mhux dejjem faċli; jeħtieġ li wieħed ikun iħobb lil Ġesù b’imħabba perfetta.
  • Whiteboard/Screen
  • Whiteboard marker
  • Laptop

Ibda billi tistaqsi lit-tfal biex jaħsbu f’xi ħaġa li verament togħġobhom. Din tista tvarja min xi tip ta’ ikel, xi logħba, xi film, xi sport, xi persuna, eċċ. 

Wara li tagħmel dan, għid: immaġinaw hemm ‘videogame’ li verament tħobbu u li daqs kemm tqattgħu ħin tilgħabuha, ħafna drabi, meta xi ħabib jew il-ġenituri jistaqsukhom biex toħorġu jew tqattgħu ftit ħin magħhom, tgħidulhom li tippreferu toqgħodu tilgħabu l-videogame. 

Għaliex taħsbu li dan it-tip ta’ aġir huwa problematiku? Ipprovdi ftit ħin lit-tfal sabiex ikollhom ċans jesprimu ruħhom. 

Wara xi ftit minuti spjega li, dan it-tip ta’ aġir hu problematiku għax huwa estrem. Il-problema hi li peress li wieħed iħobb jilgħab il-videogame hafna, jispiċċa jinjora affarijiet jew persuni li huma ferm iktar importanti – persuni li huma ferm iktar prezzjużi mill-videogame. Wara li tosserva dan, inkoraġġixxi lit-tfal biex jimmaġinaw li l-affarijiet li qed jiġu injorati fl-eżempju (i.e. il-ħbieb jew ġenituri, eċċ) jirrappreżentaw lil Alla.  F’kuntrast, il-videogame tirrapreżenta kull ħaġa li ġġiegħlna ninjoraw lil Alla. Dawn jistgħu ikunu affarijiet bħal: li ma ssibx ħin għal Alla, li tkun għajjien u allura tinjora lil Alla, li tinsa, li ma titlobx frekwenti, li ma tippruvax tibni relazzjoni ta’ ħbiberija m’Alla, li tiffoka wisq fuq il-ħbieb/socialmedia/series, eċċ., għad detriment t’Alla, eċċ. Staqsi l-mistoqsija; għaliex huwa perikoluż li ċertu affarijiet jew nies jidħlu bejnna u bejn Alla? X’inhuma dawk l-affarijiet f’ħajjitna li aħna qegħdin nippreferu iktar minn Alla? Agħti ftit ħin sabiex it-tfal ikunu jistgħu jirriflettu sew fuq dawn il-mistoqsijiet. L-ewwel mistoqsija għandha tiġi diskussa, it-tieni mistoqsija hija iktar personali. 

Fl-evanġelju ta’ din il-ġimgħa, Ġesù jitkellem fuq nies li jibnu d-dar tagħhom fuq art li mhijiex b’saħħitha. Hawnhekk Ġesù qiegħed jirreferi għal nies li Alla għalihom mhuwiex iċ-ċentru ta’ ħajjithom. Għalihom, Alla mhuwiex l-iktar ħaġa importanti. Dawn in-nies jippreferu ċertu ħbieb jew affarijiet iktar minn Alla. Hawnhekk Ġesù ikun pront jgħidilna li dawn in-nies mhumiex verament ħbieb ta’ Ġesù – mhumiex dixxipli tiegħu veri. Jgħidilna li “min jiġi għandi ma jistax ikun dixxiplu tiegħi jekk ma jobgħodx lil missieru u ’l ommu u lil martu u lil uliedu, ’l ħutu subien u bniet, u saħansitra lilu nnifsu”. Meta jgħid dan, Ġesù ma jridx jgħid li aħna għandna nieqfu nħobbu lill-ħbieb jew lill-ġenituri jew lil ħajjitna. Li jrid ifisser Ġesù hu li aħna m’għandniex inħobbu dawn l-affarijiet iktar minn Alla. Għaliex jgħid dan Ġesù. Għaliex Ġesù jixtieq li aħna nħobbuħ iktar min kull ħaġa jew persuna oħra? Ġesù s-soltu ma jgħidilniex li jekk inħobbu lil-oħrajn inkunu qegħdin inħobbu lilu ukoll?

Ir-raġuni għaliex Ġesù jixtieqna inħobbuħ iktar minn kull ħaġa oħra huwa għaliex aħna nistgħu verament inħobbu lill-ħbieb, lill-ġenituri u lilna nfusnha, jekk aħna inkunu nafu nħobbu bħalma jħobb Ġesù! Ġesù biss iħobb b’imħabba perfetta. Allura, Ġesù jixtieq li aħna nsiru bħalu. Kif nistgħu insiru bħal Ġesù u nħobbu b’mod perfett? Meta nħobbu xi ħaga ħafna, inqattgħu ħafna ħin magħha u allura, bħala konsegwenza ta’ dan, nispiċċaw insiru bħal din il-ħaġa. Ftakru fil-videogame. Jekk wieħed iħobb videogame ħafna, hemm ċans kbir li l-karattri tal-videogame se jaffettwawħ b’xi mod jew ieħor – wieħed jista, per eżempju, jibda juża kliem li dawn il-karattri tal-videogame jużaw. Bl-istess mod, jekk inkunu nħobbu lil Ġesù ħafna, nibdew nsibu hafna ħin għaliħ. Iktar ma nqattgħu ħin ma Ġesù, iktar insiru bħalu. Iktar ma nsiru bħal Ġesù, iktar inkunu kapaċi nħobbu bħalu! Inkunu nistgħu inħobbu lill-oħrajn bħalma jħobbhom Ġesù – u kif iħobb Ġesù? B’imħabba perfetta! 

Aħna qisna fjura u Ġesù huwa l-ilma. Fjura qatt ma tista tikber mingħajr ilma, u aħna ma nistgħu qatt nikbru mingħajr Ġesù. 

Fatt interessanti: il-kelma dixxiplu tfisser “student”. Dan ifisser li aħna kemm tfal u anke studenti ta Ġesù – jiġifieri nitgħallmu minnu ukoll! 

Inroddu s-salib.

Kulħadd jgħid talba żgħira fejn jistaqsi lil Ġesù sabiex jgħinna nifhmu iktar xi tfisser li tkun “dixxiplu” tiegħu, sabiex Ġesù jgħinna nsibu iktar ħin għaliħ, ħalli insiru iktar bħalu. Nitolbu ukoll sabiex Alla jgħinna inneħħu jew innaqqsu dawk l-affarijiet li qegħdin jieħdu post Ġesù f’ħajjitnha. 

Fuljett Ħadd-23Niżżel

Kif tuża din il-paġna

Alla jkellimna b'ħafna modi, inkluż bil-qari mill-Bibbja fil-Quddiesa. Hawnhekk tista' ssib tagħrif u attivitajiet marbuta mal-qari tal-Quddiesa tal-Ħadd u li għandhom jispirawk tgħix kuljum dan il-qari mill-Bibbja.