San Luqa

18 t’Ottubru

Mark, Mattew, Luqa u Ġwanni huma l-erba’ Evanġelisti li kitbu tal-erba’ Evanġelji. Minbarra t-tielet Evanġelju, San Luqa kiteb ukoll il-ktieb tal-Atti tal-Appostli.

L-Evanġelju ta’ San Luqa hu bbażat fuq il-ħajja ta’ Ġesù fid-dinja: fuq it-tagħlim tiegħu, fuq il-parabboli u l-mirakli, u fuq il-mewt u l-qawmien tiegħu mill-mewt. San Luqa qatt ma ltaqa’ ma’ Ġesù fiżikament, u ma kienx wieħed mit-tnax-il Appostlu. Hu tkellem ma’ dawk li għexu ma’ Ġesù u emmnu fih. Fil-fatt, l-Evanġelju ta’ San Luqa nkiteb biex aktar nies jemmnu u jsiru jafu u jħobbu lil Ġesù.

Kull Evanġelju hu rappreżentat minn simbolu. L-Evanġelju ta’ San Luqa hu rappreżentat minn gendus bil-ġwienaħ. Il-gendus ħafna drabi kien ikun offrut bħala sagrifiċċju lil Alla fir-riti Lhud. Fl-Evanġelju ta’ San Luqa naraw kif Ġesù nnifsu kien “is-Sagrifiċċju l-Kbir” li salva lill-bnedmin kollha, ta’ kull żmien u ta’ kull post, bit-tbatija, bil-mewt u bil-qawmien tiegħu mill-mewt. Il-ġwienaħ jirrappreżentaw it-tħabbira tal-Aħbar it-Tajba tal-Evanġelju.

Fl-Evanġelju ta’ San Luqa biss insibu l-istejjer dettaljati marbuta mat-twelid u mat-tfulija ta’ Ġesù, u dawn l-istejjer huma ħafna drabi mill-perspettiva tal-Madonna. 

San Luqa jpoġġi enfasi fuq l-imħabba ta’ Ġesù għal dawk li huma mwarrba mis-soċjetà: il-fqar, il-morda, il-barranin u n-nisa (fi żmien Ġesù s-soċjetà kienet immexxija biss mill-irġiel). San Luqa juri li Ġesù kien jieħu ħsieb lil dawk li mhux biss kellhom bżonn għajnuna materjali u fejqan fiżiku, iżda wkoll li kienu jixxenqu għall-maħfra u għall-ħniena. 

Iddiskuti mat-tfal: għad fadal nies li huma mwarrba mis-soċjetà? Dan id-djalogu jista’ jitlaq mill-perspettivi sempliċi tat-tfal (li probabbilment jinkludu l-qtates u l-klieb abbandunati) għal perspettiva aktar matura ma’ tfal akbar biex tgħinhom jirrealizzaw li anke fl-2020 għad għandna nies li għadhom imwarrbin mis-soċjetà: għad hawn ħafna nies fqar, bla dar, il-barranin huma mgħajra, u persuni b’diffikultajiet fiżiċi u mentali għadhom jiġu mgħoddija biċ-ċajt.

Isma’ l-opinjoni tat-tfal fuq kif jistgħu jkunu t’għajnuna għal dawk ta’ madwarhom. Fl-Evanġelju ta’ San Luqa naqraw ħafna parabboli sbieħ, bl-aktar magħrufa huma tas-Samaritan it-Tajjeb (Luqa 10: 29-37) u tal-Iben il-Ħali (Luqa 15: 11-32). San Luqa jorbot l-istejjer tal-mirakli ma’ xhieda differenti tal-fidi, bħal per eżempju meta Ġesù waqqaf il-maltemp (Luqa 8: 25) u meta Ġesù fejjaq lill-imġiddmin (Luqa 17: 19). Tista’ tinkoraġġixxi lit-tfal ipinġu waħda minn dawn ix-xeni, jieħdu ritratt tat-tpinġija u jibagħtuhielna biex intellgħuha fuq is-sit!

Il-kiteb tal-Atti tal-Appostli jiffoka fuq kif il-Knisja tikber fid-dinja. F’dan il-ktieb naqraw dwar il-miġja tal-Ispirtu s-Santu fuq id-dixxipli u fuq il-ħidma tal-Appostli, l-aktar ta’ San Pawl. San Luqa ltaqa’ ma’ San Pawl u kien miegħu f’ħafna mill-vjaġġ tiegħu. San Luqa kien ukoll ma’ San Pawl meta San Pawl kien sejjer Ruma iżda mbagħad inqabad f’nawfraġju u spiċċa f’Malta. Din l-istorja nistgħu naqrawha f’kapitlu 28 tal-Atti tal-Appostli. Naqraw ukoll li San Pawl dam f’Malta għal ftit taż-żmien u prietka l-Aħbar it-Tajba u għamel xi mirakli. Minħabba f’hekk, il-Maltin saru nsara u bdew jemmnu f’Ġesù. 

San Pawl jiddeskrivi lil San Luqa bħala t-“tabib għażiż” (Kolossin 4: 14). San Luqa jibqa’ msemmi għal kif kien jieħu ħsieb lill-morda u għal din ir-raġuni hu magħruf bħala l-qaddis patrun tat-tobba. 

San Luqa kien missjunarju li vjaġġa ħafna ma’ San Pawl. Aħna wkoll nistgħu nkunu missjunarji u nwasslu l-Kelma t’Alla lil oħrajn. Aħna nxandru l-Kelma t’Alla bil-mod ta’ kif inġibu ruħna, meta nħobbu lil xulxin kif iħobbna Alla, meta nkunu ġenerużi u ngħinu lill-oħrajn, meta nitbissmu lil kulħadd (mhux biss lil sħabna!), meta naħfru u nitolbu biex inkunu maħfura, u meta ma nibżgħux nesprimu l-opinjoni nisranija tagħna. Dawn kollha huma modi ta’ kif nistgħu nxandru l-Kelma t’Alla. Iddiskuti mat-tfal eżempji oħra ta’ kif jistgħu huma wkoll ikunu missjunarji.

Fil-ħin ta’ talb mal-familja ħalli ftit ħin biex matulu jkun apprezzat il-fatt li Ġesù bierek lil dawk, li bħal San Luqa, jemmnu minkejja li ma rawx lil Ġesù mqajjem mill-mewt (Ġwanni 20: 29). Inkoraġġixxi lit-tfal jitolbu biex jikbru fil-fidi, u jistgħu jibdew hekk: “Ġesù, jiena nafda fik. Jien nemmen li inti batejt u mitt għalina, u nemmen li inti qomt mill-mewt …”

Offru talb għal dawk it-tobba li qed jieħdu ħsieb lill-morda f’sitwazzjonijiet differenti, xi drabi b’riskju għal ħajjithom. Waqt dan iż-żmien ta’ pandemija, nitolbu għall-interċessjoni ta’ San Luqa biex jiggwida, iħeġġeġ u jħares lit-tobba f’xogħolhom. 

San Luqa hu l-awtur tal-Evanġelju skont San Luqa u tal-ktieb tal-Atti tal-Appostli. Hu ħadem ħafna ma’ San Pawl, u fil-fatt kien ma’ San Pawl meta San Pawl ġie Malta. San Luqa hu wkoll il-qaddis patrun ta’ dawk li jpinġu u tat-tobba.

Illum se nagħmlu ftit riċerka!

Din il-ġimgħa se nitgħallmu aktar dwar San Luqa. Jekk tixtieq, aqsam dak li ssib ma’ sħabek fl-iskola jew fiċ-ċentru tal-katekiżmu. Dawn huma ftit ideat ta’ x’tista’ tfittex:

  • X’inhu l-annimal li naraw fl-istampi ta’ San Luqa?
  • Għaliex?
  • Semmi żewġ affarijiet li nsibu biss fl-Evanġelju ta’ San Luqa.
  • X’kien jaħdem San Luqa?
  • Ikteb 4 fatti dwar l-Evanġelju ta’ San Luqa.

Jekk trid, tista’ wkoll tpinġi din l-istampa ta’ San Luqa. Tinsiex tieħu ritratt tat-tpinġija u tibgħathielna biex intellgħuha fuq is-sit!

Kif tuża dan l-ispazju

Alla jkellimna b'ħafna modi, inkluż permezz tal-qaddisin tal-Knisja. Hawnhekk tista' ssib tagħrif u attivitajiet li jistgħu jgħallmuk dwar x'inhi l-qdusija u li jħeġġuk tgħix ħajja dejjem aktar qaddisa.