Bartilmew jew Natanjel?
Ismu oriġinarjament kien Natanjel bar Tolmai (bin Tolmai), għalhekk ismu kien Natanjel (l-isem tieghu propja) u Bartilmew (l-isem li jiddikjara minn hu missieru – Bar li tfisser iben u tilmew li kien isem missieru).
Fi Testiment il-Ġdid huwa imniżżel bħala wieħed mit-Tnax -il Appostli, ħabib ta’ l-Appostlu Filippu. Fil-Vanġelji skont San Mattew, San Mark u San Luqa huwa imsejjaħ bħala Bartilmew, filwaqt fil-Vanġelu Skont San Ġwann huwa imsejjaħ Natanjel minn Kana.
Il-Vanġelju skont San Ġwann jgħatti deskrizzjoni qawwija dwar is-sejħa ta’ Natanjel biex ikun wieħed mit-Tnax. Filippu, ħabib tal-qalb, kien diġa aċċetta s-sejħa biex jimxi wara Ġesu’. Filippu sab lil Natanjel u b’ħeġġa kbira qallu “Sibna lil dak li fuqu kitbu Mosè fil-Liġi, u l-profeti fil-kotba tagħhom: Ġesù minn Nazaret, bin Ġużeppi.” Stqarrija li tista turi li Filippu u Natanjel it-tnejn kienu student tal-Liġi u l-Profeti. Mill-Istudji tagħhom Filippu għaraf lil Ġesu’ bħala l-Messija, dak li kienu qegħdin jistennew. Ir-reazzjoni ta’ Natanjel kienet waħda ta’ dubju, it-tweġiba tiegħu kienet “Tista’ toħroġ xi ħaġa tajba minn Nazaret?” Ir-reazzjoni tiegħu kienet ibbażata fuq preġudizzju li kellhom dwar Nazaret, li kien raħal ċkejken fejn kienu jgħixu numru żgħir ta’ familji. Barra minn hekk, ir-raħal ta’ Nazaret ma tantx kien stmat mil-Lhud ta’ dak iż-żmien. Natanjel irraġuna li il-Messija ta’ Alla ma setax jiġi minn post daqshekk irrelevanti. Filippu insista, ‘Ejja u ara.’ Natanjel Mar, u ħajtu inbidlet meta iltaqgħa ma’ Ġesu’ li ra fih qalb u karratru sinċier, filwaqt li iddikjarah bħala Iżraeljan onest. Natanjel semgħu lil Ġesu’ u qallu “Kif sirt tafni?” Ir-risposta ta’ Ġesu’ kienet, “Rajtek taħt is-siġra tat-tin qabel ma sejjaħlek Filippu” halliet lil Natanjel bla kliem. Natanjel irrealizza li Ġesu’ kien dak li ħabbru l-Profeti. Natanjel kien l-ewwel dixxiplu li stqarr “Rabbi, int l-Iben ta’ Alla, inti s-sultan ta’ Iżrael! (Ġw 1:45-51).
Natanjel mexa wara Ġesu’ u kien xiehda tat-tagħlim u l-mirakli tiegħu, tal-Qawmien ta’ Ġesu’ u ta’ tlugħ tiegħu fis-Sema.
Meta l-Appostli xterrdu mad-dinja biex ixandru il-bxara t-tajba, Natanjel probabilment ma Filippu, marru jevangelizaw fl-Indja, fl-Armenja, fil-Persja u fl-Eġittu. Huwa mifhum li Natanjel sofra l-martirju f’Abanopolis taħt ir-Re Astyages. Hemm diversi tradizzjonijiet marbutin mal-martirju tiegħu, l-iktar popolari hi li Natanjel kien imqaxxar haj.
Natanjel huwa imniżżel bħala San Bartilmew fil-Martyrologium Romanum, dokument storiku li għandu imniżżel fih il-ħajjiet u l-mirakli tal-qaddisin u martri Insara, mill-bidu nett tal-Knisja.