L-ilma tal-ħajja

It-Tielet Ħadd tar-Randan Matul is-Sena A

L-Evanġelju tal-lum, mhux meħud minn San Mattew, iżda minn San Ġwann. Ġesù jiltaqa’ ma’ mara Samaritana ħdejn bir. Dan ir-rakkont insibuh biss fl-Evanġelju skont San Ġwann. Huwa djalogu twil u sinifikanti ferm. L-ostilità bejn is-Samaritani u l-Lhud kienet ilha teżisti, minħabba differenzi kulturali u reliġjużi. L-irġiel u n-nisa, li ma kienux jafu lil xulxin, ma kienux mistennija li jitkellmu bejniethom fil-pubbliku. Għalhekk meta Ġesù jistaqsi lil din il-mara biex tagħtih jixrob, huwa mar kontra kull stennija; aktar minn hekk, reċipjent użat minn Samaritan, kien meqjus bħala imniġġes mil-Lhud. Ġesù hawnhekk, ma jitkellimx fuq l-għatx tiegħu iżda minflok jitkellem dwar l-istedina ta’ Alla biex naċċettaw ir-rigal tal-fidi.

Ħafna kienu jiltaqgħu ħdejn il-bir tar-raħal. Il-fatt li din il-mara kienet hemm fis-sħana ta’ nofs in-nhar turi li hi kienet imwarrba mill-komunità. Id-dixxipli nħasdu meta raw lil Ġesù jitkellem ma’ din il-mara, iżda fil-konverżazzjoni tiegħu, hu wera li kien jaf sew dwar id-dnub tagħha u l-ħajja li kellha. Hi kellha aktar minn raġel wieħed; Ġesù jistedinha biex tinbidel. Ġesù juża din il-laqgħa biex juriha li hu kellu xi ħaġa mhux mistennija. Hu ried joffrilha “ilma ħaj” li seta’ jsostniha f’din il-ħajja u f’ta’ wara. L-għatx ta’ din il-mara huwa profond. Hi fil-fatt kienet lesta tilqa’ “l-ilma ħaj” li offrielha Ġesù.  Bħal-Lhud, is-Samaritani kienu jemmnu li għad jiġi l-Messija, b’hekk wara li tkellmet ma’ Ġesù hija setgħet taċċetta r-rigal tal-fidi u tagħrfu bħala l-Messija mwiegħed. Wara din il-konverżazzjoni, il-mara ssir dixxiplu, għalkemm kienet barranija u ma kinitx Lhudija. Hija wasslet lin-nies tar-raħal, biex jemmnu li Ġesù kien il-Messija. Minħabba x-xhieda tagħha ħafna emmnu f’Ġesù. Il-passat tagħha ma waqqafhiex milli ssir messaġġiera tal-Aħbar it-Tajba. Tajjeb li nirriflettu dwar il-fidi tagħna u nistaqsu xi mistoqsijiet lilna nfusna. Tifhem kif it-twemmin f’Ġesù jeffettwa l-ħajja spiritwali tiegħek? Qatt esperjenzajt stedina personali għall-fidi? Għandek għatx għal Alla fil-ħajja tiegħek ta’ kuljum? Jew il-fidi tiegħek limitata biss għall-quddiesa tal-Ħadd? Il-ħajja spiritwali tagħna hija vjaġġ, bit-tlugħ u l-inżul; hemm mumenti fejn inħossuna fil-periferija jew bla interess fil-fidi, iżda Ġesù qatt ma jieħu lura l-istedina tiegħu biex jagħtina “ilma ħaj.” Aħna rridu niddeċiedu jekk l-esperjenza tagħna ta’ Ġesù aħniex ser inħalluha tkun ta’ messaġġ għall-oħrajn.

Qari mill-Evanġelju skont San Ġwann (Ġw 4:5-52)

F’dak iż-żmien, Ġesù ġie f’belt tas-Samarija, jisimha Sikar, qrib il-biċċa art li Ġakobb kien ta lil ibnu Ġużeppi, fejn kien hemm ukoll il-bir ta’ Ġakobb. Kien għall-ħabta tas-sitt siegħa, u Ġesù, għajjien kif kien mill-mixi, qagħad bilqiegħda ħdejn il-bir. U ġiet mara mis-Samarija timla l-ilma. Ġesù qalilha: “Agħtini nixrob”. Id-dixxipli tiegħu kienu marru l-belt jixtru x’jieklu. Il-mara mis-Samarija qaltlu: “Kif! Inti Lhudi u titlob lili, Samaritana, biex nagħtik tixrob?”. Qaltlu hekk għax il-Lhud ma jitħalltux mas-Samaritani. Ġesù weġibha: “Kieku kont taf id-don ta’ Alla u min hu dak li qiegħed jgħidlek: ‘Agħtini nixrob’, kieku int kont titolbu, u hu kien jagħtik ilma ħaj”. Qaltlu l-mara: “Sinjur, mnejn se ġġib l-ilma ħaj jekk anqas biex timla ma għandek u l-bir huwa fond? Jaqaw int aqwa minn missierna Ġakobb li tana dan il-bir, li minnu xorob hu u wliedu u l-imrieħel tiegħu?”. Weġibha Ġesù: “Kull min jixrob minn dan l-ilma jerġa’ jagħtih l-għatx; imma min jixrob mill-ilma li nagħtih jien qatt iżjed ma jkun bil-għatx. L-ilma li nagħtih jien isir fih għajn tal-ilma li jwassal sal-ħajja ta’ dejjem”. Qaltlu l-mara: “Agħtini dan l-ilma, Sinjur, biex ma jaqbadnix l-għatx, u anqas ma noqgħod ġejja u sejra hawn nimla l-ilma”. Qalilha Ġesù: “Mur sejjaħ lil żewġek u erġa’ ejja hawn”. Weġbitu l-mara: “Ma għandix żewġi”. Qalilha Ġesù: “Sewwa għedt: ‘Ma għandix żewġi’. Inti żżewwiġt ħames darbiet, u r-raġel li għandek miegħek bħalissa mhuwiex żewġek. Sewwa weġibt!”. Qaltlu l-mara: “Int profeta, Sinjur, milli qiegħda nara. Missirijietna kienu jaduraw lil Alla fuq din il-muntanja; imma intom tgħidu li l-post fejn wieħed għandu jadura lil Alla jinsab f’Ġerusalemm”. Qalilha Ġesù: “Emminni, mara, jiġi żmien meta mhux fuq din il-muntanja taduraw lill-Missier, anqas f’Ġerusalemm. Intom taduraw lil dak li ma tafux; aħna naduraw lil dak li nafu, għax is-salvazzjoni ġejja mil-Lhud. Imma tiġi siegħa, anzi issa hi, meta dawk li tassew jaduraw jibdew jaduraw lill-Missier fl-ispirtu u fil-verità. Għax il-Missier ukoll, nies bħal dawn ifittex li jadurawh. Alla huwa spirtu, u dawk li jadurawh għandhom jadurawh fl-ispirtu u fil-verità”. Qaltlu l-mara: “Jiena naf li ġej il-Messija – dak li jgħidulu Kristu. Meta jiġi hu, kollox iħabbrilna”. Qalilha Ġesù: “Jiena hu, li qiegħed nitkellem miegħek”.

Fil-ħin ġew id-dixxipli tiegħu, u stagħġbu jarawh jitkellem ma’ mara; iżda ħadd minnhom ma staqsieh: “Xi trid?”, jew: “Għax qiegħed titkellem magħha?”. Il-mara ħalliet il-ġarra hemmhekk, reġgħet daħlet il-belt u qalet lin-nies: “Ejjew araw bniedem li qalli kulma għamilt. Tgħid, dan il-Messija?”. U n-nies ħarġu mill-belt u ġew ħdejh.

Sadattant id-dixxipli bdew jitolbuh u jgħidulu: “Rabbi, kul!”. Iżda hu qalilhom: “Jien għandi ikel x’niekol li intom ma tafux bih”. Id-dixxipli għalhekk bdew jistaqsu lil xulxin: “Jaqaw ġie xi ħadd u ġieblu x’jiekol?”. Qalilhom Ġesù: “L-ikel tiegħi hu li nagħmel ir-rieda ta’ min bagħatni u li nwassal fit-tmiem l-opra tiegħu. Intom ma tgħidux li baqa’ erba’ xhur oħra għall-ħsad? Imma araw x’ngħidilkom jien: erfgħu għajnejkom u ħarsu ftit kif l-għelieqi bjadu għall-ħsad! Ġa l-ħassad qiegħed jieħu ħlasu u jiġbor il-frott għall-ħajja ta’ dejjem, biex min jiżra’ jifraħ hu wkoll bħal min jaħsad. F’dan taraw kemm sewwa jingħad li wieħed jiżra’ u l-ieħor jaħsad. Jiena bgħattkom taħsdu dak li ma tħabattux għalih intom; kienu oħrajn li tħabtu, u intom dħaltu flokhom biex tgawdu l-frott tat-taħbit tagħhom”.

Kien hemm ħafna Samaritani minn dik il-belt li emmnu f’Ġesù fuq ix-xhieda li tathom dik il-mara meta qaltilhom: “Qalli kulma għamilt”, tant, li meta s-Samaritani ġew ħdejh, bdew jitolbuh biex jibqa’ magħhom, u hu qagħad hemm jumejn. Imbagħad ħafna oħrajn emmnu minħabba kliemu, u lill-mara qalulha: “Issa mhux għax għedtilna int qegħdin nemmnu, imma għax aħna wkoll smajnieh, u sirna nafu li dan tassew hu s-salvatur tad-dinja”.

Il-Kelma tal-Mulej
Tifħir lilek Kristu

Istruzzjonijiet u għan

  1. Aqra sew l-Evanġelju biex issir aktar familjari miegħu.
  2. Aħseb dwaru u ara x’qiegħed jgħid lilek personalment. Liema hi l-parti li l-aktar li laqtitek? Għaliex?
  3. Mod tajjeb li tirrifletti dwar l-Evanġelju tal-lum, huwa li matul din il-ġimgħa ssib ħin biex flimkien mat-tfal, titkellem dwar is-sagrament tal-Magħmudija. Urihom ir-ritratti u spjegalhom għalfejn il-magħmudija hija daqstant importanti għall-ħajja nisranija.
  4. Jekk id-dar m’għandekx ilma mbierek, ipprova staqsi lill-kappillan biex jagħtik ftit u bih tkun tista’ tbierek id-dar u lill-membri tal-familja biex tipproteġġihom minn dak li hu ħażin. Santa Tereża ta’ Avila, kienet temmen ħafna fil-qawwa tal-ilma mbierek.
  5. Flimkien bħala familja sibu ħin u post biex taqraw dan l-Evanġelju. L-ambjent jgħin ukoll, għalhekk qabel ma tibdew, fejn ser tiltaqgħu ppreparaw:
    i. Bibbja bil-qari minn San Ġwann (4, 5-42)
    ii. Xemgħa
    iii. Il-mejda fejn hemm il-Bibbja, miksija bi drapp vjola
    v. Computer/laptop bil-qari u clips
  6. Mur fil-parti tat-tfal skont l-etajiet u għamilha flimkien magħhom
  7. Addatta din il-parti skont kif hemm bżonn, tiddejjaqx tkun kreattiv 😊

Fl-Evanġelju tal-lum, Ġesù juża l-bżonn tagħna tal-ilma biex jispjega li hu joffrilna l-ħajja eterna fil-ġenna miegħu, fejn mhux ser ikollna bżonn ilma. Meta jkollna fidi f’Ġesù, ikollna l-ħajja ta’ dejjem. Ejjew nisimgħu s-silta tal-lum mill-Evanġelju ta’ San Ġwann.

  • L-ilma jagħti s-saħħa lil ġisimna, imma Ġesù jagħtina “ilma ħaj” li jagħti saħħa lil ruħna. Meta nemmnu f’Ġesù, aħna nirċievu l-ħajja ta’ dejjem.
  • Tazza tal-kartun
  • Printout tal-qtar tal-ilma
  • Spaga
  • Imqass/gloj
  • Lapsijiet tal-kulur
  • Hole punch

L-annimali, il-pjanti u l-bnedmin, kollha għandna bżonn l-ilma biex ngħixu. Mingħajr ilma, immutu. Għalhekk, l-ilma jagħtina l-ħajja. Intom tixorbu ħafna ilma? It-tobba jgħidulna biex nixorbu madwar 8 tazzi ta’ ilma kuljum. Intom tixorbu daqshekk ilma? Aħna nixorbu aktar ilma meta niġru, nilgħabu xi sport, jew nużaw ħafna enerġija u b’hekk inħossu s-sħana. Il-post fejn kien jgħix Ġesù kien xott u sħun. Darba minnhom Ġesù kien miexi minn raħal jismu Sikar. Kien nofs in-nhar u kienet ħafna sħana. Ġesù qagħad bilqegħda ħdejn il-bir ta’ Ġakobb. Wara ftit ġiet mara Samaritana biex timla l-ilma mill-bir. Ġesù staqsa lil din il-mara biex tagħtih jixrob. Id-dixxipli kienu marru fir-raħal biex jixtru x’jieklu. Il-mara nħasdet meta Ġesù kellimha, għax hu kien Lhudi. Il-Lhud u s-Samaritani kienu għedewwa, ma kienux ikellmu lil xulxin. “Kif! Inti Lhudi u titlob lili, Samaritana, biex nagħtik tixrob?” u Ġesù wieġeb, “Kieku kont taf id-don ta’ Alla u min hu dak li qiegħed jgħidlek: ‘Agħtini nixrob’, kieku int kont titolbu, u hu kien jagħtik ilma ħaj. Kull min jixrob minn dan l-ilma jerġa’ jagħtih l-għatx; imma min jixrob mill-ilma li nagħtih jien qatt iżjed ma jkun bil-għatx. Qaltlu l-mara: ‘Agħtini dan l-ilma, Sinjur, biex ma jaqbadnix l-għatx, u anqas ma noqgħod ġejja u sejra hawn nimla l-ilma’”.  Ġesù ma kienx qiegħed jitkellem dwar l-ilma li kien hemm fil-bir, hu kien qiegħed jitkellem dwar l-“ilma ħaj” (l-imħabba ta’ Alla). L-“ilma ħaj” hu li nemmnu li Ġesù huwa s-Sid u s-Salvatur tagħna. Dan l-ilma jagħtina r-rigal tal-ħajja ta’ dejjem fil-ġenna. Ġesù kompla jitkellem mal-mara u hi emmnet li hu kien Kristu; marret tgħid lil ħafna nies din l-aħbar tajba ta’ Ġesù. Ġesù biss, permezz tal-imħabba tiegħu, jista’ jagħtina dan ir-rigal tal-ilma li jagħti l-ħajja.

Attività faċli li tgħinna niftakru fl-Evanġelju tal-lum hija li nagħmlu tazza bl-ilma ħaj. Fuq tazza tal-kartun, iktbu ĠESÙ JAGĦTINA ILMA ĦAJ. Żejnu t-tazza kif tixtiequ. Agħmlu kopja tal-qtar tal-ilma u aqtgħuhom, tistgħu tagħtuhom il-kulur blu. Fuq il-qtar iktbu, Min jixrob mill-ilma li nagħtih jien qatt iżjed ma jkun bil-għatx. Agħmlu toqba fuq in-naħa ta’ fuq tal-qtar u waħħluhom ma’ spaga. Agħmlu toqba fil-qiegħ tat-tazza u għaddu l-ispag minn ġo fiha. Waħħluhom bit-tape ma’ ġewwa tat-tazza.

Isimgħu s-song, Deep cries out.

Inroddu s-salib

Għażiż Alla, grazzi li inti tgħinna nikbru. Għinna nikbru f’moħħna, f’ġisimna u fil-fidi tagħna. Għinna nersqu aktar qrib tiegħek. Ammen.

Fl-Evanġelju tal-lum ser nisimgħu dwar laqgħa li Ġesù kellu ma’ Samaritana ħdejn bir u kif hu għenha tikber fil-fidi, bl-istess mod li aħna nistgħu nikbru fil-fidi bħala ulied Alla, matul dan ir-Randan.

  • Il-fidi hija rigal mingħand Alla u Ġesù jgħaqqad l-offerta tiegħu tal-“ilma ħaj” mal-offerta tiegħu ta’ fidi
  • Ġesù biss, li hu s-Sid u s-Salvatur tagħna, jista’ jagħtina dan ir-rigal ta’ ilma tal-ħajja
  • Kartonċina bajda 
  • Stampi ta’ oġġetti ħajjin, li ssibu f’magazines, cards, jew internet
  • Imqass/gloj
  • Kuluri

X’tagħmlu biex tikbru? Kemm l-ilma, kif ukoll l-ikel, huma bżonnjużi biex ġisimna u moħħna jikbru. Dawn jgħinuna fl-iżvilupp fiżiku tagħna. Minbarra li nikbru b’mod fiżiku, għandna bżonn ukoll nikbru b’mod spiritwali. Ruħna hija dik li tagħmilna bnedmin ħajja, mingħajr ruħ inkunu bħal ġebla (bla ħajja). Meta nikbru fil-fidi, inkunu qed nieħdu ħsieb ruħna, u meta nimxu wara Ġesù, inkunu qed nikbru bħala wlied Alla. Fl-Evanġelju tal-lum, Ġesù juża l-eżempju tal-ilma biex jgħallimna kif nistgħu nikbru fil-fidi. Ser nisimgħu ġrajja meta Ġesù jitkellem ma’ Samaritana meta jiltaqa’ magħha ħdejn bir, fir-raħal ta’ Sikar. Kien sar nofs in-nhar u kienet ħafna sħana, meta Ġesù mar bilqegħda ħdejn il-bir ta’ Ġakobb. Ftit wara waslet mara biex ittella’ l-ilma mill-bir, u Ġesù jkellimha, jistaqsieha biex tagħtih jixrob. Din kienet ħaġa stramba li għamel Ġesù, għax hi kienet barranija, hi kienet midinba u kienet ukoll Samaritana. Fi żmien Ġesù, il-Lhud ma kienux ikellmu lis-Samaritani (ftakru fil-parabbola tas-Samaritan it-Tajjeb). Huma jitkellmu dwar l-ilma, il-mara taħseb li Ġesù kien qiegħed jitkellem dwar l-ilma tal-bir, imma Ġesù kien qed jitkellem dwar “ilma ħaj.” Ġesù qal li dawk kollha li jixorbu mill-“ilma ħaj” ma jerġgħux ikunu bl-għatx (hu kien qiegħed jirreferi għalih innifsu). Il-mara ma fehmitx mal-ewwel li Ġesù kien qiegħed jitkellem dwar ir-rigal tal-fidi u li l-“ilma ħaj” tiegħu ssaħħaħ ir-ruħ u jagħti d-don ta’ ħajja għal dejjem fil-ġenna. Iżda wara li semgħet dak li kellu jgħid Ġesù, emmnet li hu kien il-Messija. Wara l-mara marret lura fir-raħal u qalet lil kulħadd l-Aħbar it-Tajba ta’ Ġesù, stedniethom biex jiltaqgħu ma’ Ġesù. Matul ir-Randan, aħna mistiedna biex nikbru fil-fidi u naħsbu kif nistgħu nikbru bħala t-tfal ta’ Alla, permezz tat-talb, atti ta’ karità u sagrifiċċju. Min huma dawk in-nies li jgħinnuk tikber fil-fidi? Ġenituri, nanniet, għalliema, katekisti, u saċerdoti, dawn kollha jgħinnuk tikber fil-fidi. Iżda huwa Ġesù biss li jista’ jagħtik ir-rigal tal-ilma tal-ħajja.

Tista’ tagħmel collage ta’ affarijiet ħajjin. Aqta’ stampi minn magazines, jew cards ta’ affarijiet ħajja u waħħalhom fuq kartonċina. Fuq in-naħa ta’ isfel ikteb kif Ġesù bħala “ilma ħaj” jgħinna nikbru.

Isma’ s-song, Peace Like a River.

Inroddu s-salib

Għażiż Alla, grazzi tar-rigal tal-fidi, grazzi tal-imħabba tiegħek u tal-ilma tal-ħajja li jsaħħaħ ir-ruħ. Ressaqni aktar qrib tiegħek matul dan ir-Randan. F’isem Ġesù, nitolbu. Ammen.

Kif tuża din il-paġna

Alla jkellimna b'ħafna modi, inkluż bil-qari mill-Bibbja fil-Quddiesa. Hawnhekk tista' ssib tagħrif u attivitajiet marbuta mal-qari tal-Quddiesa tal-Ħadd u li għandhom jispirawk tgħix kuljum dan il-qari mill-Bibbja.